هجوم شرکت‌های اروپایی به ایران پس از توافق هسته‌ای

 روزنامه نیویورک‌تایمز 2 آگوست  2015 (۱۱ مرداد) در مقاله‌ای به تأثیر توافق هسته‌ای ایران و اشتیاق اروپایی‌ها برای گسترش روابط تجاری با ایران پرداخت و نوشت: پیش از خشک‌شدن جوهر توافق هسته‌ای ایران، رهبران و شرکت‌های اروپایی برای از سرگیری تجارت در بازار ایران هجوم آورده‌اند. آلمان پنج روز پس از امضای توافق هسته‌ای در وین، هیئت خود را به ایران فرستاد. فابیوس، وزیر خارجه فرانسه نیز روز چهارشنبه به ایران سفر کرد. وزرای ایتالیایی نیز روز سه‌شنبه به ایران خواهند آمد. مقامات ارشد تجاری نیز به‌زودی به ایران سفر خواهند کرد. 70 تا 80 مدیر ارشد بزرگ‌ترین شرکت‌های فرانسوی نیز ماه سپتامبر به ایران سفر می‌کنند. با وجود گشایش امور و ایجاد این فرصت طلایی، اوضاع کنونی خطراتی نیز می‌تواند برای روابط تجاری داشته باشد و در صورت حرکت دوباره ایران برای ساخت تسلیحات هسته‌ای، می‌تواند اوضاع را به لحاظ دیپلماتیک پیچیده‌تر کند.

در ادامه مقاله آمده است: احتمالاً آمریکا به‌تنهایی بازنده بزرگ اقتصادی در اوضاع ایران پس از تحریم است. توافق هسته‌ای تحریم‌های آمریکا را که به‌دلیل حمایت ایران از تروریسم و نقض حقوق بشر وضع شده است، لغو نمی‌کند. اروپا تاکنون موانع بسیار کمتری داشته و چشم‌اندازها نشان می‌دهد، آمریکا و متحدانش سطوح بسیار متفاوت سرمایه‌گذاری را در ایران دارند که در صورت عهدشکنی ایران در اجرای توافق می‌تواند سبب بی‌میلی اروپایی‌ها به تحمیل مجدد تحریم‌ها شود. بی‌تردید، جذابیت بالای بازار ایران عاملی است که کشورهای اروپایی و آمریکا در تصمیم‌سازی در حمایت از توافق مد نظر قرار داده‌اند. دیدگاه‌های بیش از 20 مقام دولتی، مدیران تجاری و تحلیل‌گران در اروپا، آمریکا و ایران نشان می‌دهد، فرصت‌های تجاری در ایران فریبنده و در عین حال مبهم است. این وضعیت سبب شده است آمریکا تصمیم بگیرد بسیاری از تحریم‌ها را لغو نکند. فیلیپ گوردن، هماهنگ‌کننده سابق کاخ سفید در امور خاورمیانه[غرب آسیا و شمال آفریقا] و کارشناس کنونی شورای روابط خارجی گفت: «فرصت بازار بزرگ و بالقوه ایران با طبقه متوسط نوظهور همیشه پدید نمی‌آید... کشورها پیش از بازگشت به ایران نفسی عمیق می‌کشند».

در پایان مقاله آمده است: برخی مفاد توافق هسته‌ای ایران، به واشنگتن یا دیگر امضاکنندگان آن اجازه می‌دهد، به‌سرعت تمام تحریم‌ها را در صورت نقض توافق از سوی ایرانی‌ها بازگردانند؛ حتی اگر میلیون‌ها یورو در ایران سرمایه‌گذاری شده باشد. تاکنون هیچ تحریمی عملاً برداشته نشده و به احتمال بسیار زیاد برداشته‌شدن تحریم‌ها حداقل شش ماه طول می‌کشد. با وجود این خطرها، اروپایی‌ها تصمیم‌ گرفته‌اند، به‌سرعت برای سرمایه‌گذاری در ایران آماده شوند. از نظر اروپایی‌ها، توافق هسته‌ای ظرفیت بازگشایی مجدد بازار بکر ایران با 75 میلیون جمعیت را دارد. تا سال 2011، یعنی پیش از تحریم‌ها، اتحادیه اروپا 17 تا ۷/۱۸میلیون یورو از ایران واردات داشت و ارزش صادرات آن به ایران، ۵/۱۰ میلیون یورو بود. شرکت‌های نفتی مانند توتال، رویال دوچ شل و بریتیش پترولیوم نیز بازگشت به ایران را خواهان هستند.

اخبار و تحلیل‌ها: هجوم شرکت‌های تجاری اروپا به ایران این پرسش را مطرح می‌کند که مگر آنها از مفاد توافقنامه هسته‌ای و بحث بازگشت‌پذیربودن تحریم‌ها آگاه نیستند که برای زمینه‌سازی توافقات تجاری چنین سراسیمه راهی ایران شده‌اند، طبعاً پاسخ مثبت است؛ اما برای توجیه این حرکت باید به تحلیل آنها از آینده توافقنامه و در بدترین وضعیت بازگشت تحریم‌ها پی برد که به نظر می‌رسد، آنها بازگشت تحریم‌ها به گذشته را با استدلال‌هایی که دارند، چندان امکان‌پذیر و قاطع نمی‌دانند.