تبرئه حسنی مبارک و پیامدهای آن
حسنی مبارک با چه انگیزه ای تبرئه شد؟ چه سودی برای دولت دارد و پیامدهای آن چه خواهد بود؟!
شگفتی خبرگزاری‌ها، محافل سیاسی، حتی موافقان و مخالفان در مصر، حاکی از آن است که این حکم به جای معیارهای قضایی، دارای انگیزه های سیاسی است و نظر دولت حاکم ژنرال السیسی را تأمین کرده است. اگرچه حکم دادگاه نهایی نیست و دادستان بعد از پایان دادگاه و اعلام نظر قاضی آن گفته است، نسبت به آن تقاضای تجدیدنظر خواهد داد، اما قدر مسلم آن است که حکم قبلی در محکومیت حسنی مبارک به حبس ابد، نقض شده است. مبارک با حکم تبرئه آزاد نخواهد شد و پرونده دیگری با موضوع فساد مالی در قوه قضائیه مصر باز است که حسنی مبارک و برخی از همکاران او در این پرونده در ردیف اول متهمان هستند. برخی ناظران صدور این حکم را بازتاب دیگری از قدرت حاکم در مصر علیه اخوان‌المسلمین دانسته‌‌اند تا نشان دهد «قوه قضائیه» سران اخوان‌المسلمین را مجرم اصلی می‌شمارد. اکنون پرسش‌های بسیاری درباره صدور چنین حکمی، آن هم در برهه کنونی مطرح شده است، از جمله این سوال که دولت ژنرال السیسی از این حکم چه بهره ای خواهد برد؟
- بهره گیری اول از صدور حکم تبرئه حسنی‌مبارک برای ژنرال السیسی رئیس‌جمهور مصر، در ارتش مصر است. حسنی‌مبارک در میان ژنرال‌های ارتش مصر و سطوح فرماندهان و بخشی از بدنه آن هوادارانی دارد و به خصوص ضدیت با اخوان در این سطوح از ارتش شدید است.
- تبرئه حسنی‌مبارک، پیام مستقیم السیسی رئیس جمهور مصر به ارتش این کشور است که همچنان حاکمیت در مصر را در اختیار دارد.
- حکم تبرئه حسنی‌مبارک با حکم اعدام یا حبس ابد مرسی رئیس جمهور قبلی از اخوان‌المسلمین تکمیل می‌گردد. از این طریق ژنرال السیسی شعار خود را که قبل از انتخابات ریاست جمهوری مصر گفته بود «اگر انتخاب گردد اثری از اخوان در مصر بر جای نخواهد گذاشت.» تحقق خواهد بخشید.
از طرف دیگر جامعه مصر دچار شکاف‌های متعددی شده است که برجسته‌ترین آن دوقطبی شدن موافقان و مخالفان درباره گذشته قیام و تجربه دولت اخوان‌المسلمین است. با این حکم در عمل دولت حاکم حمایت همه جانبه خود را از مخالفان اخوان نشان می‌دهد.
نمایش مجدد قدرت امنیتی بعد از صدور حکم از سوی دولت، بخش دیگری از بهره‌گیری دولت حاکم در برابر جامعه ملتهب مصر است. زمانی که بیش از دوهزار نفر در اعتراض به حکم صادره از سوی دادگاه در میدان التحریر جمع شدند، این اعتراض مردمی که بیشتر جوانان مصری در آن حضور داشتند، سرکوب شد و براساس گزارش‌های خبری چند کشته بجای گذاشت. در واقع السیسی رئیس جمهور مصر در مقطع فعلی، برای اجرای سیاست‌های امنیتی خود، فضای عمومی در منطقه و همچنین بین‌المللی را مناسب ارزیابی کرده است.
در چنین شرایط دشواری، بهترین شیوه ایجاد آرامش توسل به ابزار قدرت و امنیتی کردن فضای مصر است؛ شیوه ای که السیسی و یارانش در آن مهارت زیادی دارند.
می توان گفت انقلاب مصر ناکام بود و قدرت بار دیگر در اختیار نظامیان قرار گرفت. با این حال توسل به زور و سرکوب همواره تداوم نخواهد داشت و تکرار اعتراضات و حوادث سال 1389 در این کشور مهم دور از ذهن نیست.
